حركت تكنیكی و ساده مانور هایملیخ (Heimlich Maneuver) شما را قادر می‌سازد تا در حد امكان، اشخاص را از خطر خفگی نجات دهید. با یادگیری این روش، حتی می‌توانید خود را نیز از خطر خفگی برهانید. فرد در حال خفگی نه می تواند صحبت كند و نه توانائی تنفس دارد، لذا به كمك شما سخت نیازمند است. هیچگاه به پشت شخص در حال خفگی نزنید، چرا كه ممكن است كار مشكل‌تر شود (مگر آنكه نیم تنه بالائی شخص رو به پائین باشد). خندیدن و یا حرف زدن در حین جویدن غذا و بلعیدن آن ممكن است باعث ایجاد حالت خفگی گردد. به هنگامی كه حالت خفگی دست می‌دهد، هرگز محلی را كه دیگران در آن هستند ترك نكنید و همانند شكل زیر، با اشاره وضعیت خود را به آنان بفهمانید.

تأثیر این تكنیك به این دلیل است كه در حالت قطع تنفس بیمار، هنوز مقدار قابل توجهی هوا داخل ششها باقی است و با فشردن سریع دستها بر روی شكم مصدوم (بین قفسه سینه و ناف)، ششها فشرده می شوند و هوای موجود در آنها به سمت نای حركت می‌كند و جسم خارجی را به سمت بیرون حلق می‌راند. خفگی در كودكان اغلب به دلیل بلعیدن جسم خارجی رخ می‌دهد. در مورد به كارگیری این تكنیك برای كودكان با احتیاط كامل عمل كنید.

نشانه‌های شخص در حال خفگی:

1. ناتوانی در تنفس و صحبت كردن
2. ناتوانی در سرفه كردن
3. تغییر رنگ صورت به كبودی
4. از دست دادن هوشیاری

مراقبت از كودكان

از آنجا كه كودكان تمایل دارند اشیاء را به دهان بگذارند و ببلعند، پیش‌بینی‌های زیر را در مورد آنها رعایت كنید:

1. هرگز اسباب بازی‌های كوچك را كه ابعادشان 4×2 سانتیمتر و یا كوچكتر است، در اختیار كودكان قرار ندهید. به همین شكل مراقب قطعات كوچك جداشدنی اسباب بازی‌ها نیز باشید.
2. قرص های داروئی را پس از حل كردن در آب به كودكان بدهید.
3. این اشیاء را از دسترس كودكان دور نگه دارید: سكه، دكمه، بادكنك باد نشده، نخود، لوبیا، دانه تسبیح، تیله‌های شیشه‌ای و سنگی...
4. این خوراكی‌ها را نیز از دسترس كودكان دور نگه دارید: ذرت بو داده، آجیل، یخ، شكلات، سبزیجات خام، هویج...
5. كودك در حال خوردن خوراكی نباید بدود، راه برود و یا بازی كند.

چگونه خودمان را از خطر خفگی نجات دهیم:

1. یك دستتان را مشت كنید و انگشت شست خود را بر روی شكم (بین قفسه سینه و ناف) بگذارید.
2. این دست را محكم با دست دیگرتان بگیرید و هر دو دست را با حركت سریع رو به بالا فشار دهید. همچنین می‌توانید بر روی جسمی ثابت و افقی (مانند لبه میز، صندلی، نرده، ...) خم شوید و شكمتان را با حركات سریع به لبه جسم فشار دهید.

3. این حركت را تا خارج شدن جسم خارجی ادامه دهید.

خردسالان

در ابتدا سعی كنید جسم خارجی را (در صورتی كه قابل مشاهده است) با گرداندن انگشت در داخل دهان نوزاد خارج نمائید. باید مراقب باشید كه این كار شما جسم خارجی را بیشتر در حلق كودك فرو نبرد.

در صورتی كه با انگشت موفق به خارج كردن جسم خارجی نشدید، مانند شكل، پنج بار با پاشنه دست به پشت نوزاد بزنید. سر نوزاد باید پائین تر از بدنش قرار بگیرد.

در صورتی كه با استفاده از روشهای قبلی مشكل برطرف نشد، دو انگشت میانی را مانند شكل، در وسط قفسه سینه نوزاد بگذارید و پنج بار به سرعت رو به پایین فشار دهید. سر نوزاد در این حالت نیز باید پائین‌تر از بدنش قرار بگیرد.

كودكان

همانگونه كه پیشتر توضیح داده شد، ابتدا یك دستتان را مشت كنید و انگشت شست خود را بر روی شكم كودك (بین قفسه سینه و ناف) بگذارید. سپس این دست را محكم با دست دیگرتان بگیرید و هر دو دست را با حركت سریع رو به بالا فشار دهید. شدت بالا كشیدن نباید به حدی باشد كه كودك از روی زمین بلند شود.

بزرگسال (هوشیار)

پشت سر شخص مصدوم بایستید و دستانتان را به نحوی كه قبلاً توضیح داده شد به دور كمر وی گره بزنید. آنگاه آنها را بر روی شكم مصدوم به طرف بالا فشار دهید. این حركت را چند بار تكرار كنید. در صورتی كه شخص بر روی صندلی نشسته باشد، می‌توانید این حركت را از پشت صندلی انجام دهید.

بزرگسال (بیهوش)

پاشنه یك دست را مقداری بالاتر از ناف قرار دهید. دست دیگرتان را بر روی آن بگذارید. دستانتان را چند بار به سرعت به سمت بالا فشار دهید تا جسم خارجی به طرف بیرون هدایت شود. در مورد كودكان، می‌توانید این حركت را با كمك دو انگشت میانی دستانتان انجام دهید.

تذكرات مهم:

1. در صورتی كه شخص مصدوم می تواند سرفه كند، نیازی به كاربرد این روش نیست.
2. مانور هایملیخ برای كودكان كمتر از یك سال توصیه نمی‌شود و در مورد خردسالان و كودكان باید با احتیاط و ملایمت فراوان رفتار كرد.
3. در صورتی كه در مورد مصدوم مردد به سكته و یا خفگی هستید، مبنا را بر خفگی بگذارید. چرا كه موارد مشاهده شده خفگی در حین غذا خوردن به مراتب بیش از سكته می‌باشد.